Israel leh Global Affairs: Mizo Khawtlang tana Ngaihtuahna

Bible history-a innghat ram Israel hi khawvel puma Kristiante rinna zinkawngah a pawimawh ber a ni. Mizo khawtlang tan chuan Israel ram thlarau lam pawimawhna, tunlaia a beihnate nena inzawm tlat hian ngaihtuahna, inpumkhatna leh kan rinna nena inzawmna thuk zawk siamna hun remchang a siam a ni. He blog hian Israel ram chanchin leh Bible lama a pawimawhna te, tuna geopolitical crisis awm mek te, leh Mizo mipuite nena a inzawmna thuk tak te a zirchiang a ni.
1. Bible-a Israel: Pathian Thlan Hnam

Thuthlung Hluiah hian Israel-te chu Pathianin a dan zawm tur leh khawvel hmaa a ropuina lantir tura a thlan hnam angin a tarlang a. Abrahama nena thuthlung an siam atanga Mosia leh Lal Davida kaihhruaina thlengin Israelte zinkawng hi Pathian rinawmna leh thiltum a tilang chiang hle.

Entîr nân, Aigupta aṭanga chhuahna chuan Pathianin a mite chhuah zalên theihna a neihzia a târ lang a, Sinai Tlânga dân pêkte chuan thuâwihna leh thianghlimna pawimawhzia a târ lang thung. Fiahna leh hnehna hmangin Israel fate chu hnamte tana êng ni turin koh an ni a, chu chu Mizo khawtlang Kristian rinna nen a inzawm tlat a ni.

Kristian ro hlu hautak tak pawmtu Mizo tan chuan Israel chanchin hi history mai a ni lo—thlarau lam ruahmanna a ni. Israel fate ang bawkin keini pawh Pathian thutiam kaihhruaina hnuaiah, A ruahmannaa kan kohna hlen chhuah tumna kawngah kan kal mek a ni.

2. Tuna Israel rama Harsatna awm mek

Tûn laiah chuan Israel chu buaina nasa tak karah a awm ta a ni. Hamas nena buaina kal zel hian hrehawm tawrhna, hmun danga insawn leh nunna chan a thlen a ni. He bial, “Ram Thianghlim” tia sawi fo hi politics leh sakhaw lama buaina nasa tak awmna hmun a la ni reng a ni.

Mizo, mi tam takin pilgrim anga Israel ram tlawh tawhte tan chuan he harsatna hian a tithinur hle. Bible-a kan ngaih pawimawh em em khawpui Jerusalem chu tunah chuan indona hmun a ni ta. Hmanlai kulh leh hmun thianghlimte lem, tunlai indona nena inzawm tlat chu thinlung ti na tak a ni a, tawngtaina kohna pawh a ni.

Israel dinhmun hian remna a chhe thei lo tih leh inremna siamna kawnga nasa taka hmalak a ngaihzia min hriat nawn tirtu nasa tak a ni. Mahni harsatna tawk tawh mipui kan nih angin Mizo khawtlang hian hmun danga insawn hrehawmna leh remna duhna hi kan lainat thei a ni.

3. Israel leh Mizoram Inthlauhna (Paralles) siam

Israel leh Mizo khawtlang inlaichinna hi ngaihsan mai mai a ni lo va; mimal thuk tak a ni. Mizo-te hian “Lost Tribes of Israel” thlahte an ti fo a, chu rinna chuan Juda mite nena thlarau lam inlaichinna a chawk tho a ni.

He inzawmna hi kan thiltih danah te, Thuthlung Hluia nunphung thenkhat zawm danah te, thlarau lam ram anga Jerusalem kan zahnaah te a lang a ni. Kristian hlutna thuk taka zung kai Mizo identity hi Israel chanchina kan hmuh rinna, chhelna leh tlanna chungchang Bible-in a sawite nen a inmil hle a ni.

4. Mizo Khawtlang tana zir tur

Tuna Israel dinhmun hian Mizo mipuite tan zir tur engemaw zat a pe a, a bik takin rinna, chhelna, leh khawvel pum huap hriatna lamahte:

Harsatna Karah Rinna: Kum zabi tam tak chhunga fiahna a tawh lai pawha Israel-te chu a nghet tlat ang bawkin, Mizo khawtlang pawh hi harsatna karah Pathian ruahmanna ring turin koh kan ni.
Eng Thehdarh: Hnamte tana êng anga Israelte chanvo hian beiseina êng ni turin min fuih a, kan chhehvela mite hnena Pathian thu hrilh turin min fuih a ni.

Unity in Diversity: Israel rama buaina chhuakte hian inthen darhna hlauhawmzia a tilang chiang hle. Mizo kan nih angin kan veng chhungah inpumkhatna kan neih theih nan kan bei tur a ni a, midangte nena kan inpawlnaah inremna kan chawisang tur a ni.
Remna Dilna Tawngtai: Bible chuan “Jerusalem thlamuanna atan tawngtai rawh” (Sam 122:6) tiin min fuih a. Mizo tan chuan hei hi Israel tana tawngtai tura kohna mai ni lovin, mahni nun leh kan chhehvela remna a awm theih nana hma latu a ni.

5. Tunlai Thuthlung Hlui Inzawmna

The Old Testament’s teachings remain timeless and relevant, offering guidance for individuals and communities alike. Stories of God’s deliverance, such as the parting of the Red Sea or the fall of Jericho, remind us of His power and faithfulness.

For Mizos, these lessons are particularly poignant. Our journey of faith mirrors the struggles and victories of the Israelites. In our daily lives, we face challenges that require us to lean on God’s promises, just as the Israelites did.

6. Khawvel pum huapah Mizo Khawtlang chanvo

Israel ram dinhmun hian khawvel pum huap kan chanvo min hriatchhuah tir bawk. Kristian kan nih angin hrehawm tuarte chu khawi hmunah pawh awm se, lungrual taka ding turin koh kan ni. Hei hian remna duhna te, a theihna apiangah thlawpna pek te, leh lainatna leh dikna aw nih te a huam a ni.

Mizo tan chuan Israel nena kan inzawmna hi thlarau lam leh thil tih theih a ni. Kan rinna tichak turin min fuih a, Bible hlutnate nunpui turin min fuih a, khawvel pum huapa remna leh inremna chungchanga inbiaknaah awmze nei taka thawhpui turin min fuih a ni.

7. Thutawp: Ngaihtuahna leh Thiltih tura Kohna

Tuna Israel dinhmun hi politics buaina aiin a tam zawk a; khawvel pum huap Kristian khawtlang tana thlarau lam kohna a ni a, Mizote pawh a tel. Kan rinna ngaihtuah a, Pathian hnaih lehzual a, mahni thuneihna hmuna remna zawnga thawk turin min fuih a ni.

Mizo khawtlang tan chuan Israel chanchin hi kan chanchin a ni—Pathian rinawmzia tilangtu leh a thiltum nunpui tura kan mawhphurhna min hriat nawn tirtu a ni. Israel ramah remna a awm theih nan thinlung takin i tawngtai ang u, kan khawtlang leh a chhehvela remna leh hmangaihna hmanrua ni turin i bei ang u.

Kan rinna zinkawng kan chhunzawm zel hian Israelte zirlai a\angin chakna i la ang u, kan nun siam\hatna tur leh Pathian chatuan thutiam lam pan tura min kaihruai turin phalsak ila.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *